બાળ બોધ
નાના બાળકોને ઘરમાં અને નિશાળમાં રમાડવા અને ભણાવવા માટે દાયકાઓથી વપરાતી આવેલી કાવ્યપંક્તિઓનો આ સંગ્રહ આજે પણ એટલો જ ઉપયોગી છેઃ
છેલ્લો ફેરફાર: તા. ૧૮ માર્ચ, ૨૦૧૧
ઓળી ઝોળી પીંપળ પાન
ફઈએ પાડ્યું કાનજી નામ બા ચા પા ના ભા મધ ખા ચાનો ચટાકો પેટ બગાડે મધમીઠો ભઈલો પાડાને પછાડે ચાંદાપોળી ઘીમાં ઝબોળી સૌ છોકરાંને કટકો પોળી મારી બેનીને આખી પોળી લેજે મોઢામાં હબૂક પોળી રાધે ગોવિંદ રાધે શીરા પૂરી ખાજે શીરાને તો વાર છે પૂરી તો તૈયાર છે એક પૂરી કાચી રહી ભાઈની માસી ભૂખી રહી અડકો કડકો દહીંનો દડકો દહીં દૂઝાણું તારે ઘેર ભાણું ઉરમૂલ ધતુરાનું ફૂલ સાકર શેરડી ને ખાઈ જા ખજૂર પાપા પગલી મામાની ડગલી મામાની ડગલી હીરાની ઢગલી હીરા ઊછળિયા આભલે અડિયા આભલે અડિયા તારા બનિયા ચકી ચોખા ખાંડે છે પીતાંબર પગલાં પાડે છે બાઈ બાઈ તમારા હાથ ક્યાં ગયાં આ.... રહ્યાં ચકી ચોખા ખાંડે છે પીતાંબર પગલાં પાડે છે મોર પાણી ભરે છે ઢેલ પાણી ઢોળે છે રાજિયો, ભોજિયો ટેલિયો ને ટૂશકો માર ભડાકે ભૂસકો કૂકડો બોલે કૂકડે કૂક.. કૂકડે કૂક ખેતરે જાઉં દાણાં ખાઉં પાણી પીઉં ફરરર.. કરતો ઊડી જાઉં મોસાળ જાઉં મોસંબી ખાઉં શહેર જાઉં સીતાફળ ખાઉં શિયાળામાં જામફળ ખાઉં ઉનાળામાં તડબૂચ ખાઉં ચોમાસામાં જાંબું ખાઉં ખૂબ ફળ ખાઉં તાજોમાજો થાઉં સૌને આપી હું હરખાઉઁ માડી ગુટકો ખાઉં ના ભાઈ ના આ વેલણ જોયું કે જે ખાય ગુટકા તેને પડે વેલણના ફટકા જે ખાય ગુટકા એના ભાંગે હાડકા જે ખાય ગુટકા એ બધાંય સાવ ગંધારા ઠોબારા થાય એન ઘેન દીવા ઘેન ડાહીનો ઘોડો પાણી પીતો રમતો જમતો છૂટ્યો.....છે હાથમાં લાકડી કમળ કાકડી જ્યાં દોડાય ત્યાં દોડજે એકને પકડી લાવજે ડાહીનો ઘોડો રમતો જમતો છૂટ્યો....છે લડી પડ્યાં રે ભાઈ લડી પડ્યાં ચાંદો-સૂરજ લડી પડ્યાં રમતાં રમતાં લડી પડ્યાં હસી પડ્યાં રે ભાઈ હસી પડ્યાં રડતાં રડતાં હસી પડ્યાં ફરફર ફરતું પતંગિયું લીલું પીળું પતંગિયું ચડતું પડતું પતંગિયું મૂંગું ભમતું પતંગિયું હસતું રમતું પતંગિયું ઝબૂક વીજળી ઝબૂક ડુંગર ઉપર દોડતી ઝાડ પાન ઝબકાવતી દુનિયાને અજવાળતી ઝબૂક વીજળી ઝબૂક ટહુક કોયલ ટહુક કોયલને ટહુકે શું શું બોલે આંબાની અમરાઈ બોલે વનવનની વનરાઈ બોલે જાંબુડાંના ઝાડ બોલે સામે ઊભા પહાડ બોલે ટહુક કોયલ ટહુક ગપીને ઘેર આવ્યા ગપીજી હાંકે સાવ ખોટા ગપગોળાજી એક કહે મેં જોયું બાર હાથનું ચીભડું બીજો કહે મેં જોયું તેર હાથનું બી ચકી કહે ચકારાણા ચકારાણા નથી ઘરમાં એકે દાણા ચકચક કરતાં ચકારાણા ઉપાડી લાવ્યા ઢગલો દાણા ચકો કહે ચકી રાણી ચકી રાણી નથી ઘરમાં ટીપું પાણી ચીં ચીં કરતાં ચકી રાણી તળાવ આખું લાવ્યા તાણી એકડે એક પાપડ શેક બગડે બે મણકા લે ત્રગડે ત્રણ ઝટપટ ગણ ચોગડે ચાર લગાડો નહિ વાર પાંચડે પાંચ ચોપડી વાંચ છગડે છ રડશો ન સાતડે સાત સાંભળો વાત આઠડે આઠ ભણો પાઠ નવડે નવ બોલો સૌ એકડે મીંડે દશ હસ ભાઈ હસ રવિ પછી તો સોમ છે ત્રીજો મંગળવાર ચોથો બુધ ગુરુ પાંચમો પછી શુક્ર છે વાર શનિવાર તે સાતમો છેલ્લો વાર ગણાય એમ એક એઠવાડિયું સાત વારનું થાય લાલ પીળો ને વાદળી મૂળ રંગ કહેવાય બાકીના બીજાં બધાં મેળવણીથી થાય ગણ્યાં ગણાય નહિ વીણ્યાં વીણાય નહિ છાબડીમાં માય નહિ તો ય મારા આભલામાં નહાય જે જન મશ્કરી કરવા જાય મોડા વહેલો તે સપડાય જૂઠાણું જલદી પકડાય આખર જૂઠો જન પસ્તાય દિવાળીના દિવસમાં ઘર ઘર દીવા થાય ફટાકડાં ફટ ફટ ફૂટે બાળક બહુ હરખાય નિશાળમાંથી નિસરી જવું પાંસરું ઘેર રાખો નહિ મન રમતમાં સમજો સારી પેર રમત ગમત કરતાં કદી કરવું નહિ નુકશાન ખોટી રીતે ખેલતાં ભારી થાયે હાણ વગર વિચાર્યું જે કરે પાછળથી તે પસ્તાય દેખો એવાં કામથી જાન ઘણાંના જાય ભણતાં પંડિત નીપજે લખતાં લહિયો થાય ચાર ચાર ગાઉ ચાલતાં લાંબો પંથ કપાય પોપટ પણ અભ્યાસથી શીખે બોલતાં બોલ કાયર થઈ આળસ કરે તે નર ખરને તોલ મૂરખ માથે શીંગડાં નહિ નિશાની હોય સાર-અસાર વિચાર નહિ જન તે મૂરખ હોય અક્ષર એક ન આવડે ઉર અભિમાન અપાર જગમાં તેને જાણવો સૌ મૂરખનો સરદાર પરોઢિયે નિત ઊઠીને લેવું ઈશ્વર નામ દાતણ કરી નાહ્યા પછી કરવા પાઠ તમામ કહ્યું કરો મા બાપનું દો મોટાંને માન ગુરુને બાપ સમા ગણશો મળશે સારું જ્ઞાન નિદ્રામહીં નહિ હતું તન ભાન જ્યારે જેણે જૂઓ પૂરણ રક્ષણ કીધું ત્યારે તેને પ્રભાત સમયે પ્રથમે સ્મરું રે કાર્યો બધાં દિવસનાં પછીથી કરું રે આસપાસ આકાશમાં અંતરમાં આભાસ ઘાસચાસની પાસ પણ વિશ્વપતિનો વાસ ભોંયમાં પેસી ભોંયરે કરીએ છાની વાત ઘડીએ મનમાં ઘાટ તે જાણે જગનો તાત ખાલી જગ્યા ખોળીએ કણી મૂકવા કાજ ક્યાંયે જગતકર્તા વિના ખાલી મળે ન ઠામ
|
| [પાછળ] [ટોચ] |
